pArtI smArc

 

sAWI b>:s dE jnm dI 60vI: vrHEg*Q uUVE aVE CrtsI ivkE h~eE iec&T dI 10vI: vrHEg*Q dE mOcE VE, sIPpIPsIP (m-l) nE cnEDA dI rAjYAnI aOtvA dI bICvUD  sIm>trI `C iec pArtI smArc sWApV cIVA. pArtI nE ieh smArc pArtI dE bAnI aVE aAg<, sAWI hridaAl b>:s, aVE h~r ivxR geE sAWIa; aVE cnEDA dE mzd<r;, mEhnVcS; aVE sArI dUina; dE l~c; n<* smqipV cIVA h>.

pArtI smArc bNAuUN dI VjvIz sAWI b>:s nE sAWI a>nP b~aAeIln dI mOV smE: 1994 ivC pES cIVI sI. pArtI dE ceI sAWI sAW~: sdA leI ivxR CUcE sn. ieh sAWI cnEDIan mzd<r jmAV dE s&B V~: vYIaA YIa; pUV sn. pArtI dI sEY crcE ieh sArE sAWI ienclAbI sEY aVE aml dE SAndAr nUm;iedE hn ijnH; nE mArcsvAd-l>innvAd dE ienclAbI isY;V dI l~R mihs<s crcE iec nvI: VrH; dI pArtI n<* jnm idVA.

sAWI b>:s nE ichA sI ic sIPpIPsIP (m-l) ienH; sAWIa; n<* p<rE mAN nAl siVcArdI h> aVE cnEDA ivC nv; smAj uUsArn dI jd~jihd ivC ienH; dE y~gdAn dI SlAGA crdI h>. uUs vcV  bICvUD sIm>trI ivC pArtI smArc bnAuUN dA f>slA cIVA igaA sI icuU:ic ieh rAjYAnI ivC h> aVE ieh~ iec jgAh h> j~ pArtI aVE ivdA h~eE sAWIa; n<* SrY;jlI pES crn leI mUnAisb jgHA h~vEgI. pArtI dI cE:drI cmEtI nE uUs vElE sAWI DEivD D>nIalsn, sAWI tOms b~aAeIln aVE a>n b~aAeIln, ijhRE ic VIjE ie*trn>Snl dE smE: dE sAWI sn, dE n; pArtI smArc VE a*icV crcE sIVcArn dA f>slA cIVA sI. sAWI DEivD h>im*gvE, j~ ic cE:drI cmEtI dE m>:br sI aVE aApNI iz*dgI dI bhAr ivC hI sAW~: jUdA h~ geE sn, uUnH; n<* vI ieh mAN idVA aVE uUnH; dA n; vI smArc VE a*icV crn dA f>slA  cIVA igaA. h~rn; sAWIa; bArE vI, j~ sAW~: jUdA h~ CUcE hn, uUnH; dIa; j&WEb*dIa; aVE pirvAr; nAl slAh mSivrA cIVA igaA.

1997 ivC jd~: sAWI b>:s n<* mOV nE aCAnc hI sAW~: k~h ilaA V; cE:drI cmEtI nE pArtI smArc bNAuUN dE f>slE n<* sAWI b~:s hUr; dIa; d&sIa; lIh; VE  amlI r<p dEN dA f>slA cIVA. smArc bNAuUN leI iesdE iDzAeIan aVE mAiec pqb*Y leI y~jnAb&Y VrIcE nAl c*m SUr< h~ igaA aVE sAWIa; aVE d~sV; nE bRI srgrmI nAl ies c*m ivC ih&sA pAieaA. j<n 1998 ivC 7vI: cE:drI cmEtI dE d<srE pl>nm dI mIit*g ivC sIPpIPsIP (m-l) dE mU&k sc&Vr sAWI s;DrA simW nE ies smArc dI ienclAbI mh&VVA bArE CANnA pAieaA. uUnH; nE d&isaA ic smArc dA mcsd sAWIa; dE bUV bNAuUN dA nhI: h> blic ienH; sAWIa; dI as<l; n<* aml ivC ilaAuUN leI pArtI dE ivcAs dE hrEc pRAa VE cIVI jd~jihd aVE cUrbAnI n<* SrY;jlI pES crnA h>. pArtI dIa; cAmyAbIa; n<* VArIkI ij&V ivC bdlNA hI ienH; sArE sAWIa; n<* aslI SrY;jlI h> ijv:E ic sAWI b>:s hUr; sAn<* sEY idVI h>.

pArtI smArc, cnEDA dI YrVI uUpr aAiYnUc cimuUinzm dE JUldE h~eE lAl frErE dA pqVIc h>. ieh smArc a&T fUt l*mA aVE sAQE p*j fUt uUCA h>. ies ivC lAl J*DA, dAVI-hWORA, aVE sIPpIPsIP (m-l) dA isVArA vI h>. iec pAsE  'dUnIaA dE mzd<r~ ie&c h~v~" ilikaA h~ieaA h> aVE d<jE pAsE pArtI dA nAarA 'sUaAl isrf lAl J*DA lihrAuUN dA nhI: h> blic aApNE aml; nAl aApNA r*g ivkAlN dA h>'. hET; ivCcArlE p&Wr VE ieh lFz uUcrE h~eE hn - 

hridaAl b>:s
agsV 15,1939 - agsV 24,1997,
sADE bAnI VE sADE aAg<.

hET; s&jE pAsE aAYUinc cimuUinzm dE fUl; dI n&cASI cIVI geI h> aVE fr;sIsI ivC ilikaA h>-

`VUsI: sADE lAl frErE dA lAl r*g h~`

iesdE nAl hI lAl slAm ilikaA h~ieaA h>. J*DE dE D*DE uUUVE, j~ ic pArtI dI lAl rIR dI h&DI dA iC&n h>, pArtI dE 3 bzUrg sAWIa; dE n; sAWI DEivD D>inalsn, tOms b~aAeIln, a>n b~aAeIln hn j~ ic VIjE ie*trn>Snl dE smE: dE cimuUinst sn aVE  ienH; dE bAad sAWI DEivD h>im*gvE dA n; h>. cE:drI cmEtI nE ieh vI f>slA cIVA h> ic h~r sAWIa; dE n; ijhRE ic pES cIVE geE hn aVE cE:drI cmEtI nE m*z<r cIVE hn pArtI dI 30vI: vrHEg*Q dE mOcE VE s*n 2000 ivC ies smArc uUVE ilkE jANgE.

ieh pArtI smArc sADE amr aAgU cArl mArcs aVE fr>Dirc a>*gls dE h~cE- "dUinaA dE mzd<r~ iec h~ jAv~, VUhADE c~l aApNIa; bERIa; bg>r h~r cUJ gUaAuUN n<* nhI: aVE sArI dUnIa; ij&VN n<* h>"- nAl sADI ienclAbI vfAdArI dA inSAn h>. ies smArc dA lAl r*g sADE ShId; dE K<n dI inSAnI h>. ieh J*DA J;sI dIa; kAn; ivC~: c&QE geE lAl p&Wr dA biNaA h~ieaA h>. J;sI dI rANI dA n;  ih*dUsVAn dE l~c; dE mUcVI dE G~l; nAl jUiRaA h~ieaA h>. rANI lcSmI bAeI 1857 dE Zdr dI iec aihm aAg< aVE ShId sI. a*grEz; nE jd~: J;sI uUVE cbzA crn dI c~iSS cIVI V; uUsnE 1853 ivC 14,000 j;bAz; dI iec fOj bNAcE Sihr n<* bCAieaA. jd~: 1858 ivC a*grEz; nE hmlA cIVA V; uUh bhUV hI bhAdUrI nAl lRI. J;sI dI rANI bArE mSh<r h>--

K<b lRI mrdAnI
v~h V~ J;sI vAlI rAnI WI
bU*dElE hrb~l~: cE mU<*h
hmnE sUnI chAnI WI

jd~: J;sI dI lRAeI a*grEz ij&V geE V; J;sI dI rANI nE cAlpI ivC iec fOj iec&TI cIVI aVE a*grEz; nAl lRdI h~eI ShId h~ geI. J;sI dI rANI nE aApNI jAn dI cUrbAnI dE idVI pr uUsdI yAd aVE uUsdA n; uUnH; VmAm l~c; dE idl; aVE idmAg; ivC cAiem h> ijhRE aAzAdI aVE Vr&cI leI GOl cr rhE hn, aVE ijnH; dI cUrbAnI aVE jd~jihd n<* siVcArdI h~eI sADI pArtI ieh smArc  smqipV crdI h>.

sAWI b>:s dA hmESA hI ieh ycIn sI ic mzd<r jmAV, icsAn, Vr&cIps*d, aVE dESBgV l~c iec idn lAzmI hI ij&VNgE. ij&V uUnH; dI hI h~vEgI. rOSnikaAl l~c uUnH; dA hI p&k p<rngE. uUh cih*dE sI ic ienclAb dI ij&V h~cE hI rhEgI. l~c; dA cAiflA a&gE hI a&gE v&YdA ClEgA aVE l~c iec nv; smAj, iec smAjvAdI smAj uUsArcE hI rihNgE ijs ivC uUh aApNI aAzAdI aVE kUShAlI dI sdIa; pUrANI V;G n<* sAcAr cr scNgE.

aApNI icVAb 'ShId; dA s&dA' ivC sAWI b>:s hUr; ilikaA sI-

" ShId; dA s&dA aVE l~c; dI m*g ienclAb h>. sB l~c~ iecmUT h~v~ aVE ies vihSI rAj dA kAVmA crn leI, ijsnE l~c; leI ie*nE cSt ila;dE aVE ie*nE iBaAnc jUrm cIVE, iec ienclAbI VUfAn bN cE uUT~. sADE leI ieh lAzmI h> ic asI> uUVr V~: d&kN aVE p<rb V~: p&xm Vc iecmUT h~eIeE, aVE sArE l~c; dI mUcVI dA J*DA h&W ivC l> cE, aVE ienclAb dI ij&V rAhI: iec nv-jmhUrI rAj uUsArn dE uUdES n<* agE rkIeE, j~ shI smAjvAd dE rAh uUVE ClE. mzdUr jmAV aVE uUsdI pArtI dE igrd iecmUT h~v~. mArcsvAd-l>innvAd dI ivCArYArA dE rUhAnI hiWaAr n<* vrV~ j~ sADI eEcVA n<* atUt, sADI ScVI n<* aij&V aVE sADI ij&V n<* at&l bNA dEvEgA. uUT~! sm; m*g cr irhA h> ic sADE l~c; dE dEsI aVE bdESI l~tUa; aVE jAbr; V~: igN igN cE bdlE leE jAN." uUnH; nE ichA ic iec nvI: dUnIa; jnm l> rhI h>. uUnH; sAn<* sB n<* h~cA idVA ic asI: sB iecmUT h~cE ieh nvI: dUnIa; uUsArIeE ijs ivC l~c aAzAd h~N aVE VmAm dUnIa; dE ag;hvYU VE Vr&cIps*d l~c bEkOf rihN.

pArtI smArc ies V;G dA hI pqVIc h>. ieh lAl frErA, cUrbAnI aVE Vr&cI dA frErA h>. ieh frErA, jAbr; aVE l~t<a; dA VkVA uUltAuUN dA inSAn h>. iesdA lAl r*g, sArI dUnIa; dE l~c; dI cUrbAnI dA r*g h>. ieh VmAm mEhnVcS;, jmhUrIaVps*d; aVE ag;hvYU l~c; dI cUrbAnI dA r*g h>.

sIPpIPsIP (m-l) nE csm kAYI h~eI h> ic pArtI ieh lAl frErA sdA uUCA rkEgI aVE uUs nvI: pqBAV leI srgrm rhEgI ijs pqBAV nAl nvI: dUnIa; h~:d ivC aAvEgI aVE ijs nAl lUt-ksUt, jbr aVE zUlm, BUk aVE ibmArI dA nAm~ inSAn kVm cr idVA jAvEgA. sm; sAn<* sB n<* iecmUT h~cE ies smAj dI uUsArI leI h~cA dE irhA h>.

Back to top     Next article